In aanloop naar Wereld Aids Dag brengt Stichting hiv monitoring (SHM) onderstaand persbericht uit naar aanleiding van de publicatie van het 2025 hiv-monitoringrapport voor Nederland.

Sinds 2010 nam het aantal hiv-diagnoses in Nederland af, maar de laatste paar jaar zet deze daling niet door. In 2024 zijn er 444 nieuwe hiv-diagnoses geregistreerd. Aanvullende analyses voorspellen bovendien dat het aantal nieuwe hiv-infecties toeneemt.

“Er is een einde gekomen aan de dalende trend in het aantal mensen dat in Nederland met hiv gediagnosticeerd wordt. Onze rekenkundige modellen voorspellen dat ook het aantal mensen met een nieuwe hiv-infectie stijgt. We verwachten daarom dat het aantal nieuwe hiv-diagnoses de komende jaren ook zal toenemen. Dit zijn zorgelijke ontwikkelingen. Door het testbeleid te optimaliseren en de toegang tot zorg en preventie te verbeteren, kunnen we deze trend mogelijk keren”, benadrukt Professor Marc van der Valk, bestuurder Stichting hiv monitoring en internist-infectioloog van Amsterdam UMC.

Infectie
Na een hiv-infectie kan het lang duren voordat het virus klachten veroorzaakt, waardoor een hiv-diagnose soms pas jaren later wordt gesteld. In Nederland zijn er eind 2024 naar schatting 1610 mensen die niet weten dat ze hiv hebben. Eind 2023 waren dat nog 1545 mensen.

Mensen die niet weten dat ze met hiv leven en dus geen behandeling krijgen, kunnen het virus onbedoeld overdragen. Goede behandeling voorkomt niet alleen schade aan de gezondheid maar ook hiv-overdracht.

De cijfers laten zien dat het aandeel mannen die seks hebben met mannen (MSM) met een recent opgelopen hiv-infectie de afgelopen jaren is gestegen: van 35% in 2020 naar 42% in 2024. Dit zijn mensen die minder dan 12 maanden voor de diagnose nog een negatieve hiv-testuitslag hadden.

“Dat we hiv bij mannen die seks hebben met mannen steeds vaker in een vroeg stadium diagnosticeren is een positieve ontwikkeling. Het laat zien dat mensen zich vaker laten testen”, stelt Prof. Marc van der Valk.

PrEP
Uit de nieuwe cijfers blijkt ook dat een groeiend aandeel MSM en trans personen met een hiv-diagnose ooit de hiv-preventiepil PrEP heeft gebruikt. In 2024 gaat het om 19% van de MSM en trans personen met een nieuwe hiv-diagnose, terwijl dat in 2020 nog maar 7% was.

Sinds 2019 is PrEP in Nederland beschikbaar voor doelgroepen, en wordt bij mensen met een nieuwe hiv-diagnose gegevens over PrEP-gebruik geregistreerd door SHM.

Van der Valk: “Hoe langer PrEP beschikbaar is in Nederland, hoe meer mensen het gelukkig voorgeschreven krijgen. Dat zien we ook terug in onze cijfers. Het is belangrijk om goed inzicht te krijgen in de redenen waarom mensen PrEP niet goed gebruiken of ermee zijn gestopt.”

Jongere generaties
In de rapportage zijn dit jaar voor het eerst analyses naar geboortegeneraties opgenomen, die meer inzicht geven in de trendbreuk van het aantal nieuwe diagnoses.

Uit deze gegevens blijkt dat de stijging hiv-diagnoses bij MSM vooral te zien is bij mensen geboren in de jaren tachtig en negentig. Ook bij MSM geboren vanaf 2000 is er een toename in hiv-diagnoses. Bij MSM geboren vóór 1980 blijft het aantal nieuwe hiv-diagnoses echter wel dalen.

Gezondheidsongelijkheid
Ook zijn de sociaaleconomische en demografische kenmerken van mensen met een nieuwe hiv-diagnose onderzocht. Vergeleken met de algemene Nederlandse bevolking hebben mensen met een laag inkomen, een migratieachtergrond en/of die gebruik maken van geestelijke gezondheidszorg een verhoogd risico op een hiv-diagnose.

Ook na een hiv-diagnose blijven gezondheidsongelijkheden bestaan. Mensen met een inkomen onder de armoedegrens hebben minder vaak een onderdrukt virus en verdwijnen vaker uit hiv-zorg. Ook wordt een meetbare hoeveelheid virus vaker gezien bij jonge heteroseksuele mannen en vrouwen.

Populatie
Eind 2024 telt Nederland:

• Naar schatting 25.890 mensen met hiv;
• 23.194 mensen met hiv in zorg;
• 22.240 mensen met een succesvol onderdrukt hiv door behandeling. Zij kunnen het virus daardoor niet meer overdragen;
• Naar schatting 1610 mensen die nog niet weten dat ze hiv hebben;
• In 2024 zijn 24 mensen overleden aan de gevolgen van een vergevorderde hiv-infectie (aids). Dit aantal is sinds 2015 ongeveer gelijk gebleven.

Deze en andere data zijn terug te vinden in de samenvatting van het hiv-monitoringrapport: www.hiv-monitoring.nl/2025